Koruyucu diş hekimliği ilk dişin çıkması ile başlayıp bireylerin hayat boyunca devam etmesi gereken bir tedavidir. Erkenden alınan önlemler ile çocukların ileride diş sorunu yaşamasını engeller. Çocuk diş hekimliğinin en önemli amacı diş ve diş eti sorunlarının oluşmasına önlemektir. Bunun için çocukların düzenli olarak diş hekimi kontrolüne götürülmesi gerekir. Koruyucu diş hekimliği, bireylerin ağızda diş hastalıklarının oluşmadan önce engellenmesini sağlar. Modern diş hekimliğinde bireyler de diş sorunları oluşumunun beklenmesini ve sonradan müdahale edilmesini doğru bulunmamaktadır. Kişiler diş sorunu yaşamadan koruma altına alınması daha doğrudur. Çocuklarda ilk dişin çıkması ile birlikte bir diş hekiminden yardım alınması ve ağız sağlığının korunması gerekir. Böylelikle anne ve babalar çocukların ağız sağlığını koruma hakkında bilgilendirilir. Diş hekimi kontrollerine erken başlandığında çocukların diş hastalıkları korunarak sağlıklı bir nesil yetiştirilebilir. Yetişkin bir hastada oluşan bir çürük geç kalındığında çekim yapılırken erkenden alınan önlemler ile çocuklarda süt dişlerinde oluşacak çürük ya da şekil bozuklukları düzeltilebilir. Bu nedenle koruyucu diş hekimliği ağız ve diş sorunları oluşmadan ağız sağlığının korunmasını sağlar. Ayrıca alınan önlemler ile kişiler hayatları boyunca sağlıklı ve beyaz dişlere sahip olabilirler. Çocukların dişlerinin korunması konuşma, çiğneme ve vücut sağlığını olumlu yönde etkilemektedir. Koruyucu diş hekimliğinden yararlanmak için 3 yaş sınırı da bulunmaktadır.
Ailelerin etkisi ile çocuklarda oluşabilecek çürükler önlenebilir. Çünkü aileler yeterince bilgilendirirse çocuklarda daha çok önlem alınabilir. 3 yaşından itibaren çocuklar ebeveyn denetiminde dişleri fırçalanmalıdır. Çocukları teşvik ederek düzenli yapılması gereklidir. Bu nedenle erken yaşlarda diş hekimi kontrolü ile diş fırçalama işleminin nasıl olması gerektiği ile ilgili bilgi alınmalıdır. Çocuklar için en uygun olan yöntemi diş hekiminiz anlatacaktır. Ağız ve diş bakımının yanı sıra doğru beslenmede oldukça önemlidir. Sağlıklı beslenme ile büyüme ve gelişim çağındaki çocukların gerekli vitamin, protein, karbonhidrat gibi besin gruplarının dengeli alınması önemlidir. Çocukların genel vücut sağlığını etkilediği gibi diş sağlığını da etkilemektedir. Çocukları bu besin grubundan uzak tutmak imkânsızdır. Çünkü büyüme ve gelişme çağında bu besinlere ihtiyaç duyarlar. Önemli olan doğru miktarda tüketilmesidir. Diş hekiminizin önereceği beslenme düzeni ile gerekli vitamin ve mineral desteğinin alınmalıdır. Bu besinlerden alınmazsa eğer çocuklarda büyüme ve gelişim bozuklukları ortaya çıkar.
Parmak emme alışkanlığı, uzun süreli biberon ve emzik kullanımı çocuklarda çürük oluşmasına sağlar.
Anne ve babaların desteğiyle çocuklara doğru fırçalama alışkanlığı kazandırılabilir. Flor uygulaması koruyucu tedavilerin en önemlisidir. Tropikal flor uygulaması ile çürüğe eğilimli dişlerin korunması sağlanır. Çocuklarda çürük sebebiyle ya da erken düşmesi ile kaybedilen dişlerin yerine yer tutucu uygulanır. Yer tutucular komşu dişlerin kaymasını engeller ve yerine çıkacak dişin yerini korur. Diş hekiminiz tarafından takılan bu tutucular yerine gelecek diş çıkmaya başladığında yine diş hekimi tarafından çıkarılır. Bu uygulama ile çapraşık dişlerin oluşması engellenir. Çocuklar ileride ortodonti alanında bir sorun ile karşılaşmazlar. Fissür örtücü ise azı dişlerin olukları derin olduğu için uygulanır. Azı dişlere doğal diş renginde akıcı bir malzeme ile kapatılarak korunur. Fissür uygulaması sadece çocuklara değil aynı zamanda genç bireylere uygulanmaktadır. Azı dişlere kıyasla ön dişlere de uygulanmaktadır.
Koruyucu Diş Hekimliği Uygulamaları
• Flor ve Jel Uygulamaları
• Bakteri Plak Boyamaları
• Çürük Riski Testi
• Diş sıkma şikâyetlerinin takibi (Plak tedavisi sert veya yumuşak)
• Fissur Sealent (Fissur Örtücü) Uygulamaları
Yetişkinlerde de koruyucu diş hekimliği uygulanabilmektedir. Bu tedavi ile yetişkin hastaların diş yapıları incelenerek uygulama yapılmalıdır. Ağız ve diş sağlığında en önemli iki sorun vardır. Bunlar diş çürükleri ve diş eti iltihaplanmalarıdır. Diş eti hastalıkları bazı zamanlarda çene kemiğinin erimesine kadar ilerleyebilir. Böylelikle vücuttaki diğer organlarda etkilenir. Kişilerin vücut sistemlerinin tamamen olumsuz etkileyerek önemli sağlık sorunlarını yol açabilir.
Koruyucu diş hekimliği gün geçtikçe daha önemli hale gelmektedir. Koruyucu diş hekimi ile sadece diş sağlığı değil aynı zamanda kişilerin genel sağlığı da korunur. 60 yaş üstü hastalara da ileri yaş koruyucu diş hekimliği uygulanmaktadır. Bu hastalar ağızlarında diş varsa eğer düzenli temizlenmesi gerekir. Böylelikle diş eti hastalıkları ve çürük engellenebilir. Diş hekiminin kontrolleri ile gerekli olduğunda flor uygulanmalıdır. İleri yaştaki hastalar protez kullanıyorsa eğer diş hekimleri tarafından temizlenmesi gereklidir.
Diş Hekimi Mete Yaşar Turan
